De Universiteitsraad is het belangrijkste medezeggenschapsorgaan van de universiteit, waarin studenten en medewerkers inspraak en op bepaalde onderwerpen instemmingsrecht hebben op beleid van de universiteit. Dat gaat over de verdeling van het geld, maar ook over duurzaamheid, tentamenregels, studieplekken en meer. Best belangrijk, maar bij de universiteitsraadsverkiezingen van dit jaar bracht slechts 12 procent van de studenten een stem uit. Op vrijwel alle Nederlandse universiteiten stemmen meer studenten voor de universiteitsraad.
Studentenpartijen
Op dit moment worden studenten voor de Universiteitsraad per faculteit gekozen. Dat garandeert dat elke faculteit – hoe klein ook – in elk geval vertegenwoordigd is. Grote faculteiten hebben twee zetels, de kleinere één. Voor medewerkers bestaat een vergelijkbaar systeem. In het voorstel kunnen studenten van alle faculteiten op kandidaten van alle faculteiten stemmen. Voor medewerkers verandert er niks.
Dat de raad graag centrale verkiezingen wil is niet zo gek: de EUR is de enige Nederlandse universiteit waar decentraal gestemd wordt, en de enige universiteit waar geen studentenpartijen bestaan. Tegelijk is de opkomst hier over het algemeen het laagst.
Borrels en gelikte filmpjes
Maar aan het decentrale systeem zitten meer nadelen. Een van die nadelen is dat er soms helemaal niet gestemd kan worden op een faculteit, omdat er bij die faculteit niet genoeg kandidaten zijn voor een verkiezing. In 2018 was dat op drie faculteiten het geval. De Universiteitsraad heeft de afgelopen jaren geprobeerd om met borrels, meekijkvergaderingen, gelikte filmpjes en sociale media het aantal kandidaten te verhogen, maar dat is niet gelukt.
Een ander probleem is dat kandidaten zich alleen op de eigen faculteitsgenoten kunnen richten. Daarom kunnen ze zich lastiger met andere kandidaten verenigen in een partij, en worden er dus ook zelden campagnes gevoerd over de visie op de universiteit als geheel. Daarnaast volgen veel studenten vakken bij meerdere faculteiten, wat het kiessysteem alleen nog maar ingewikkelder maakt.
Clusters
Het College van Bestuur laat in een reactie aan de raad weten de zorgen over de lage opkomst en bekendheid te delen, maar gaat niet helemaal mee met het voorstel. Volgens het CvB is de belangrijkste kracht van het huidige systeem de vertegenwoordiging van alle faculteiten, en die zou met het nieuwe systeem verloren kunnen gaan. Daarom stelt het CvB voor om faculteiten te clusteren, bijvoorbeeld op een drietal thema’s zoals economische, sociale en medische wetenschappen. Verkiezingen zouden dan plaatsvinden per cluster.
Dinsdagmiddag vergadert de Universiteitsraad met het College van Bestuur verder over het voorstel.
