Het was een doodnormale academische workshop. ‘Madhu Madhu’ was de volgende spreker. Deze vrouwelijke wetenschapper uit India kwam het podium op, legde de politieke gevoeligheden rond haar naam uit en vertelde hoe het allemaal fout was gelopen. Haar naam was ‘Madhu’. Niet ‘Madhu Madhu’.
In India kun je aan de achternaam van iemand zien uit welke kaste die persoon komt. Er is sprake van wijdverbreide discriminatie op grond van kaste. Iedereen wordt in een kaste geboren. Er bestaat geen enkele mogelijkheid om naar een andere kaste over te stappen. Dit belemmert de sociale gelijkheid, ook in de wetenschappelijke wereld.
Ze had dus om politieke redenen besloten om haar achternaam weg te laten.
Bij haar aanmelding voor deze workshop in het Verenigd Koninkrijk heeft ze de organisatoren meerdere keren uitgelegd waarom ze haar naam had gewijzigd. Alle hokjes moesten echter worden ingevuld en dit zou inhouden dat er van het academische protocol moest worden afgeweken. De organisatoren hadden haar daarom maar de naam ‘Madhu Madhu’ gegeven.
Hoewel haar redenen in haar lokale context zeer relevant en overtuigend zijn, valt er ook iets voor te zeggen dat academische standaardisatie exceptionalisme juist voorkomt. Het zou een privilege voor Madhu zijn als de bibliografische normen voor haar veranderd zouden worden. Dit zou betekenen dat haar sociale kapitaal hoger is dan dat van alle anderen die niet de macht hebben om een eigen regeling voor hun naam af te dwingen. Een zinvol pleidooi voor meer democratie in de wetenschappelijke wereld.
Ondertussen heeft de gerespecteerde Amerikaanse wetenschapper Danah Boyd het voor elkaar gekregen dat haar naam in kleine letters wordt geschreven. Veel redacteuren en wetenschappers respecteren haar beslissing en gaan daarmee in tegen de geldende citatieregels. Toen ik er een paar jaar geleden op stond dat in een van mijn artikelen in een toonaangevend tijdschrift haar naam in hoofdletters zou worden geschreven (aangezien ik tegen iedere vorm van exceptionalisme ben), hebben de redacteuren gedreigd mijn artikel niet te publiceren als ik me niet aan de afgesproken schrijfwijze zou houden.
De reden voor haar naamswijziging? In haar blog legt ze uit dat ze haar naam om esthetische en politieke redenen heeft gewijzigd. Ze beschouwt hoofdletters als een vorm van ‘zelfingenomenheid’. Ze pleit voor het ‘minimaliseren van de individualisering’. Ze weigert ieder stramien te volgen. Het is volgens haar immers ‘mijn eigen naam, die ik kan uitdragen zoals ik dat wil’.
Met dit goed bedoelde politieke statement legt ze echter onbedoeld enorm veel nadruk op haar individualisme. Doordat ze het recht opeist om zich niet aan het systeem te houden, heeft ze de mensen in haar omgeving juist minder mogelijkheden gegeven om haar systeem te volgen.
Hoewel er goede argumenten zijn om naamgeving in wetenschappelijke citaten nog eens nader onder de loep te nemen, herinnert het toestaan van speciale regelingen voor bepaalde wetenschappers ons eraan dat de wetenschappelijke wereld nog steeds elitaire trekken vertoont.
Payal Arora is Associate Professor aan de Erasmus School of History, Culture and Communication
In de Koreaanse taal (Hangoel) kent men geen hoofdletters …
Reageren niet meer mogelijk.